Daha birkaç yıl önce…
Dünyayı kendi elleriyle karıştıranların bile kaçamadığı kaotik bir sürece bindik, gidiyoruz. Eski küresel güçler korona’nın hop oturup hop kaldırdığı dünyayı döndüremez halde. Küreden zerreye yeni güçler silsilesi de dümen heyecanında…
Kendi kendini bile güdememiş kitlelere veya kendini güdebilmiş ve bu yüzden öfkeyi cezbetmişlerin dünyasına, bize gelirsek, hayatta kalmak için evde kalmak ya da çok çok hayati hareketlilik dışında olduğumuz yerde durmak zorundaydık. Bilincin yürüyüş yapması olduğuna dair övgüler yağdırırdık ya hani durmaya, bir oraya bir buraya koştuğumuz hayatta? En çok düşünmeyi hareketlendirdiğini iddia ederdik ya. Çoğu zaman bir durup düşünmeye vaktimiz olmuyor diye yakınan biz, şimdi duruyor ve düşünüyoruz.
Şimdi duruyoruz.
Düşünüyoruz.
Ne olursa olsun yaşamın hızının kesintiye uğramış olması, bu ani fren özellikle büyük kentler olmak üzere hepimizi sarsmıştı. Sarstı, mersti, koronaydı derken kırmızı ışıklara yakalanmıştık. Zorunlu kamusal hizmetleri sürdüren kahramanlar dışında pek çoğumuzun dışarı hayatı sönmüştü. Bekleyiş içimizde yükselen korna seslerine ara verecek kadar uzayınca etrafımıza bakmaya başlamıştık. Bir de ne görelim? Evimizmiş beklediğimiz yer. O hep bizi bekleyen sabit liman. Bizimmiş. Onunmuşuz. Aidiyetin mekan haliymiş. Özelmiş. Ne güzelmiş.
Sosyalleşmenin ilk adımını atmadan uzun adım atarmışız meğer. İlkönce kendi benliği ile sosyalleşebilse daha iyiymiş kişi. Derininde ne var ne yok bilmek, iç düzenlilikle dışa çıkmak başka bir şeymiş. Çoğu kere kendisiyle hiç konuşamayan, halleşemeyenlerin diğeriyle konuşurken kekeleyişi ondanmış.
İlk yakınlarımızdan ne kadar uzaklaşmışız.
Aynı evde yaşamakla yaşamayı istemek, zorunlulukla gönüllülük arası gelgitlerin hesabı, yüzleşmeler, muhatap olma ve muhatap almalar, sorumluluktan kaçamama, kapıyı çarpıp gidememe, evde dönen hayat ve evin istediği emeği yakından izleyebilme, dahil olma gibi ne çok konu varmış gözden kaçan. Göz alıp başını çıkıp gidemediğinde bir gün görmezden gelir, hadi iki gün görmezden gelebilirmiş. Gözün görmediğini gönül anlatamayabilirmiş doğruca…
Madem duruyoruz. İyi düşüncelerle duralım öyle ya. Yarın bir gün yine bir dakika duramayacak kadar hızlanacağımızı hayal ettiğimiz günler için demiştik ki şimdilerde o yarın birgünleri yaşıyoruz. Hayat yeniden dışarıya çıktı. Evler yine silkelendi sokağa, caddeye, işyerlerine, kamusal alanlara.
Keşke şimdilerde de o günlerdeki gibi hız yapmadan yaşayabilsek... Hızı ilerleme sanmaktan vaz mı geçsek? Doğru ilerlemeye engel gizli bir tökezleyiş olarak üstünü çizsek mi biraz? Aksine yavaşlığın; hayatın deriniyle beraber sığlık olsun anlamında bir sağlık olduğunu -artık, bunca tecrübeden sonra bir zahmet - kabullensek mi?
Bir musibet bin nasihatten evladır ata sözündeki denklem ürkütücüdür. İnsan illa, en iyi deneyimleyerek öğreniyor demek ki. Özellikle onun hayatında iz bırakan bir deneyimlemenin diplomasını hak ediyor demek ki.
Büyük mektep denilen böyle bir şey mi?
Yaşanmayan acı, imtihan olunmayan/deneyimlenmeyen konu üstüne konuşmaların hep kınanması gibi… Yaşanan bir acıya kadar herkes “zannediyor.” Konuştuğunda sadece zanlarını dile getirmiş oluyor. “Çoğu yalan” olanlarını. Sanırım ile başlayan her cümle bir o kadar sanmamla da başlanabilecek hükümleri barındırıyor. Tepetaklak olmaya çok yatkın hükümlere…
Velhasıl; hatırlasanıza, -o hep beraber hastalandığımız, hasta mıyım ki diye korktuğumuz, endişelendiğimiz günlerde- çoğumuz ya çok mesafeli bir uzaklık ya da mesafesiz bir yakınlıktaydık. Mesafeliliği de mesafesizliği de abartmıştık. Fakat şimdi mesafe bize günümüzü gösterdi. Uzaklığın da yakınlığın da sarhoşluğundan aldı ve güncel yaşamımıza bir denge teklif etti. Madem ki dengeli, orta karar bir mesafe kuramıyor, ya sınırdan çok geride, ya da çok ileride kalıyorsun, öyleyse arayı daha da aç da yakınlık oranını yeniden gözden geçir, dedi. Uzak yakınlıklar ile, yakın uzaklıklar arasında, uzaklardan tamamen uzak, yakınlara da yakın olmayan bir aralıkta…
Hatırlasanıza, daha bir kaç yıl önce…
Dokunmamak, sarılmamak ta apayrı bir hikayeydi. Her şey normalken birbirimize olan dokunuşlarımız ruhlarımızla beraber miydi sorusunu hatırlattı gitti bize…
Amak ı Hayal’de Aynalı der ya: “Dokunmak için kollar yetmez. Sarılmak için ruh lazım…” Bu mecburi mesafenin yeniden daha nitelikli yakınlaşmaya, sevginin hissediliş ve yaşanma biçimine yenilikler getireceğini umut etmiştik.
Gerçekten umudumuza kavuştuk mu?